Elke maand bloggen wethouders Dirk de Jager en Hetty Welschen over hun persoonlijke en politieke ervaringen in Amsterdam West. Deze keer blogt Dirk over gedragspsychologie in het verkeer en vraagt zich af: "Waarom rijdt een fietser met kind achterop door rood?"

Waarom rijdt een fietser met kind achterop door rood? Dat was één van de vragen op de expertmeeting Gedragsbeïnvloeding Verkeer in stadsdeel West.

We werken in de stad al jaren om de gevaarlijk kruispunten (de zogenaamde Black Spots) veiliger te maken door fysieke ingrepen. Denk hierbij aan zaken zoals verkeersdrempels, vrij liggende fietsstrook bij de kruising, afstellen van de verkeerslichten, zicht verbeteren etc. Dit soort van maatregelen heeft het aantal zwaar gewonden en doden in het Amsterdamse verkeer de afgelopen tien jaar aanzienlijk doen afnemen. Van 35 doden in 2000 tot 12 in 2010 en 434 gewonden in 2000 tot 341 in 2010.

We zien echter dat het positieve effect van deze aanpak bijna is uitgewerkt. We behalen hiermee nog maar een beperkte resultaten. Tegelijkertijd neemt het aantal fietsers in de stad nog steeds aanzienlijk toe. Toch groeit de veiligheid van de fietser helaas niet mee met deze positieve trend. Dat is zorgelijk vanuit veiligheid en vanuit de doelstelling duurzame mobiliteit in de stad.

De volgende slag kan alleen gemaakt worden als het gedrag van verkeersdeelnemers in de stad verandert: wanneer fietsers niet meer door rood rijden, automobilisten en scooters zich aan de maximum snelheid houden. Vraag is hoe dat zou kunnen. We zijn hiervoor met op de expertmeeting met verkeerspsychologie aan de slag gegaan.

Waarom rijdt een fietser door rood? Waarom rijdt een automobilist onverantwoord hard in de stad? Een nieuw inzicht voor mij hierbij is de constatering dat fietsers en automobilisten zichzelf overschatten in de zin van: “Ik kan makkelijk op de fiets mijn smartphone bedienen en ook nog even snel door rood rijden zonder dat ik gevaar loop”. Of: “Ik kan makkelijk in een drukke straat 80 rijden, waarbij ik slingerende fietsers passeer, terwijl ik ook mijn oogschaduw aanbreng zonder dat ik anderen in gevaar breng”.

Er zijn een aantal interessante oplossingsrichtingen op de expertmeeting naar boven gekomen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat het licht niet onnodig lang op rood staat voor fietsers. Dan is de kans groter dat ze ook wachten. Een jaar lang stevig bonnen uitdelen aan fietsers die door rood rijden zal - net als de fietslampjes - wellicht effect gaan sorteren. Net als een buurt- of straatgerichte aanpak om fietsen op de stoep tegen te gaan.

Feedback

Ik vraag me af of er nog meer ideeën zijn waardoor het gedrag van fietsers, scooterrijders en automobilisten verbeterd kan worden. Ik ben er van overtuigd dat dit kan en het is ook nodig om ons duurzaam en veilig binnen deze mooie stad te kunnen verplaatsen.

 

Dirk de Jager (portefeuillehouder parkeren, verkeer en vervoer)

d.de.jager@west.amsterdam.nl